Σάββατο 1 Νοεμβρίου 2014

Πρωτοπρεσβύτερος Ἰωάννης Ρωμανίδης:
Ὁ θεολόγος τῆς Ρωμηοσύνης

Πρωτοπρεσβύτερος Ιωάννης Σ. Ρωμανίδης.
Από τους μεγαλύτερους ορθοδόξους θεολόγους (ίσως ο σημαντικότερος ορθόδοξος δογματολόγος) του 20ού αιώνος. Γεννήθηκε το 1927 στον Πειραιά και έκοιμήθη το 2001 στην Αθήνα.
Οι γονείς του κατάγονταν από την Αραβησσό της Καππαδοκίας. Έζησε και μεγάλωσε στο Μανχάτταν της Ν. Υόρκης των ΗΠΑ από τη βρεφική του ηλικία.
Φοίτησε σε ρωμαιοκαθολικό Γυμνάσιο στο Μπρονξ και γνώρισε καλά τα κείμενα του Θωμά του Ακινάτη. Σπούδασε στη Θεολογική Σχολή του Τιμίου Σταυρού στο Μπρούκλιν Μασσ., στο Πανεπιστήμιο Yale (Προτεσταντική θεολογία), στη Uεολογική Σχολή του Αγίου Σεργίου (Παρίσι) καi στη Uεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, διδάκτωρ της oποίας αναγορεύθηκε το 1957.
Δίδαξε στη Σχολή του Τιμίου Σταυρού (ΗΠΑ), και έγινε κληρικός της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Β. καί Ν. Αφρικής. Το 1970 εκλέχθηκε τακτικός καθηγητής στή Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, στην οποία δίδαξε μέχρι το 1984. Δίδαξε επίσης στο Πανεπιστήμιο Balamand του Λιβάνου.
Το επιστημονικό του έργο δεν είναι μεγάλο, αλλά άνοιξε νέους δρόμους σε διάφορες κατευθύνσεις (θεολογία, ιστορία, οικουμενικό διάλογο), σε σημείο που να μιλούμε για προ Ρωμανίδη και μετά Ρωμανίδη εποχή. Υπήρξε εκπρόσωπος του Οικουμενικού Πατριαρχείου και της Εκκλησίας της Ελλάδος σε ορθόδοξα και διαχριστιανικά συνέδρια.

Κοιμήθηκε τήν 1η Νοεμβρίου 2001 και επί τη επετείω, παραθέτουμε απόσπασμα του Πρωτ. Γεωργίου Μεταλληνoύ, Κοσμήτωρα της Θεολ. Σχολής του Πανεπ. Αθηνών, για τον Πρωτοπρεσβύτερο π. Ιωάννη Ρωμανίδη, ενός από τους μεγαλύτερους ορθόδοξους θεολόγους του 20ου αιώνα και ανακαινιστή της θεολογίας μας, ο οποίος, με την επιστροφή της στην γνησιότητα της αγιοπατερικής παραδόσεως, προπέμφθηκε από όλους μας, φίλους, συνεργάτες και μαθητές του, στην αιώνια και αληθινή Πατρίδα μας.
« ...
ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ
    Έχει συγγράψει πλήθος μελετών, πολλές από τις όποιες είναι ακόμη ανέκδοτες και πρέπει να συνεκδοθούν εις σειράν τόμων. Τα κατάλοιπά του είναι ανάγκη να ασφαλισθούν διότι έχουν πολλά να προσφέρουν και αποκαλύψουν. Η διδακτορική του διατριβή περί του Προπατορικού Αμαρτήματος κυριολεκτικά επαναστατική, άνοιξε νέους δρόμους στη θεολογία μας, ακολούθησαν δε τα βιβλία του για την Ρωμιοσύνη, που είχαν την ίδια σημασία, για τον χώρο της Ιστορίας. Και των δύο αυτών χώρων, την έρευνα και κατανόηση, ανανέωσε ο π. Ιωάννης.
    Το έργο και η προσφορά του στην επιστήμη έχουν διερευνηθεί συστηματικά στη διδακτορική διατριβή του Andrew  Sopko, Prophet  of  Roman  Orthodoxy The  Theology  of  John  Romanides Canada  1998.
    Εξ ίσου όμως μεγάλη υπήρξε η συμβολή και η προσφορά του στην Εκκλησία μας με την συμμετοχή του στους Θεολογικούς Διάλογους με Ετερόδοξους, ιδιαίτερα με τον Αγγλικανισμό, αλλά και αλλόδοξους (Ιουδαϊσμό και Ισλάμ). Το γεγονός δε, ότι μητρική του γλώσσα ήταν η αμερικανική (αγγλική), του εξασφάλιζε την άνεση που χρειαζόταν, για να αναπτύσσει με κάθε ακρίβεια τις θέσεις της Εκκλησίας μας. Στο Διάλογο με την Παγκόσμια Λουθηρανική Ομοσπονδία (1978 κ.ε.) είχα την ευκαιρία να τον γνωρίσω βαθύτερα, να συνδεθώ μαζί του με ισχυρά φιλία και το κυριότερο δι' εμέ, να γίνω πραγματικά μαθητής του, πέρα από την πολυετή και συνεχή μελέτη των έργων του. Στους Διάλογους αυτούς εφαίνετο η ευρεία γνώση του στην πατερική παράδοση, αλλά και των παραχαράξεών της, στην Ανατολή και τη Δύση, κατ' εξοχήν δε η γνώση της Θεολογίας του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, ακρογωνιαίου λίθου της ορθοδόξου παραδόσεως
    Ο π. Ιωάννης υποστήριζε την σχέση θεολογίας και αγιοπνευματικής εμπειρίας και τους σταθμούς της πνευματικής πορείας των Αγίων: κάθαρσις - φωτισμός - θέωσις, ως προϋπόθεση των Οικουμενικών Συνόδων και της αυθεντικής αποδοχής των, κάτι που έχει χαθεί στη Δύση, αλλά και στη δυτικίζουσα δική μας θεολογική σκέψη. Η στροφή αυτή στην πατερικότητα, ως εκκλησιαστική γνησιότητα, συνέχισε και συνεπλήρωσε την ανάλογη κίνηση του π. Γεωργίου Φλορόφσκι, την πορεία του οποίου ακολούθησε στον οικουμενικό Διάλογο, θεωρούμενος και αυτός συχνά ενοχλητικός και όχι εύκολος συνομιλητής. Κάποτε θα γράφουν αυτά όλα, για να φανεί η υπεροχικότητα του εκλιπόντος, αλλά και η αληθινή συμβολή του στην διεθνή και οικουμενική παρουσία της Ορθοδοξίας, έστω και αν συχνά έμενε μόνος... 
...
  Σεβαστέ και αγαπημένε π. Ιωάννη, οι φίλοι, συνεργάτες και συνόμιλοί σου, σου εκφράζουμε την ευγνωμοσύνη μας, για όσα με την χάρη του Θεού μας έδωσες. Οι χιλιάδες των αμέσων η έμμεσων μαθητών σου επίσης. Κρατούμε την θεολογική παρακαταθήκη σου ως βακτηρία στο σκοτάδι, που εξαπλώνει παντού ο υπολογισμός, η αγνοία, η αδιαφορία και το συμφέρον. Μας συνέδεσες με την πατερικότητα στο χώρο της ακαδημαϊκής θεολογίας, παραπέμποντας συνεχώς στη λατρεία και την άσκηση, όπου καλλιεργείται η αληθινή θεολογία.
Σε ευχαριστούμε!
Αιωνία σου η μνήμη και καλή αντάμωση στο ουράνιο θυσιαστήριο, Συνάδελφε και Συλλειτουργέ, πεφιλημένε.»