Σάββατο 27 Δεκεμβρίου 2014

Ο χρόνος κατά τον Μέγα Βασίλειο

Η πρωτοχρονιά, η αφετηρία της νέας ετήσιας κυκλικής κίνησης του χρόνου, προκαλεί στους ανθρώπους ποικίλες σκέψεις και συναισθήματα. Μπορεί να επενδύεται, με αριστοτεχνικό τρόπο, από την πλασματική λαμπηδόνα του κόσμου, δεν παύει, όμως, να δημιουργεί διάθεση έντονης εσωστρέφειας και εσωτερικής αναζήτησης.
«Δεν είμαστε πλασμένοι για τη λίγη ζωή.
Είμαστε πλασμένοι για την αιωνιότητα».
Ο Μέγας Βασίλειος, ο Άγιος που Εκκλησία μας πρώτο από όλους τιμά την ημέρα αυτή, κακοποιείται βάναυσα από το πνεύμα του κόσμου, καθώς προβάλλεται, άλλοτε ως το σύμβολο του καταναλωτισμού, με προκλητικό τρόπο και άλλοτε ως το σύμβολο της κοσμικής ευδαιμονίας, σε μια εποχή μάλιστα κατά την οποία η ανθρωπότητα δοκιμάζεται, σε μεγάλο βαθμό από την φτώχεια, την ανέχεια και τη δυστυχία, ενώ ο ίδιος υπήρξε και είναι το πρότυπο του ασκητικού ιδεώδους.

Οι σκέψεις του Αγίου Βασιλείου περί χρόνου βοηθούν στο να κατανοήσει ο κάθε σκεπτόμενος άνθρωπος το μέγεθος αυτού του κορυφαίου δώρου που χάρισε ο Θεός στο πλάσμα Του, προκειμένου να το αξιοποιήσει, να το καλλιεργήσει, με σκοπό τη διαρκή του βελτίωση και την κατά το δυνατόν ομοίωση μαζί Του.

Οι σκέψεις του Αγίου περί χρόνου είναι απάντηση – καταπέλτης στο πνεύμα του σύγχρονου κόσμου που διακρίνεται από μια τάση επιμελούς ισοπέδωσης όλων εκείνων των στοιχείων που επιτρέπουν στον άνθρωπο να γνωρίσει τον εαυτό του και να πλησιάσει το Θεό. Είναι η απάντηση προς όλους εκείνους που διακηρύσσουν ότι ο χρόνος περιορίζεται στα ευτελή και πεπερασμένα όρια αυτής της ζωής και δεν επεκτείνεται στην αιωνιότητα, για την κατάκτηση της οποίας απαιτούνται αγώνες, εσωτερικές αναμετρήσεις αλλά και διαρκής αντιπαράθεση με την υλικοβιοτική αντίληψη της ανθρώπινης ζωής.

Η πρώτη διάσταση του χρόνου που καταγράφει ο Μέγας Βασίλειος στο περίφημο έργο του «Εις την Εξαήμερον» έχει σχέση με τον Θεό.

Ο Θεός είναι υπεράνω του χρόνου και ταυτόχρονα είναι εκτός χρόνου, από την άποψη ότι δεν έχει χρονική αρχή και δε θ’ αποκτήσει ποτέ χρονικό τέλος. Χρονική αρχή έχουν όλα τα δημιουργήματα, δεν έχουν, όμως, όλα χρονικό τέλος. Κάποτε ο Θεός σήμανε την έναρξη του υλικού κόσμου, κάποτε θα σημάνει το τέλος του. Αυτό, όμως, αφορά στα υλικά δημιουργήματά Του. Τα πνευματικά δημιουργήματα, όπως οι Άγγελοι και το ηγεμονικό μέρος της ανθρώπινης ύπαρξης, η ψυχή, δε θα έχουν ποτέ τέλος. Δημιουργήθηκαν αλλά δεν εξαφανίζονται, δεν πεθαίνουν.

Η δεύτερη διάσταση του χρόνου, κατά τον Μέγα Βασίλειο, σχετίζεται με την ύλη και την παρούσα ζωή.

Ο χρόνος μοιάζει με μία σφαίρα που κυλά στον κατήφορο και δε σταματά. Ρέει ακατάπαυστα αποκαλύπτοντας ότι και όσα σχετίζονται μαζί του είναι ρέοντα και όχι σταθερά. Σα να ταξιδεύει κανείς με το τραίνο και βλέπει ν’ αποκαλύπτονται μπροστά του διαδοχικά υπέροχα τοπία, τα οποία, όμως, δεν είναι σταθερά, εξαφανίζονται πριν καν τα συνειδητοποιήσει αφήνοντας στη θέση τους άλλα που χάνονται, με τη σειρά τους, στο απύθμενο δοχείο του χρόνου, που έχει τη μοναδική δυνατότητα να μετατρέπει αυτοστιγμεί το παρόν σε παρελθόν. Αυτή η διάσταση του χρόνου αποκαλύπτει το χρέος του ανθρώπου που αφορά στην σωστή αξιοποίησή του προκειμένου αυτός να μην πάει χαμένος. Εκείνος που τον αντιμετωπίζει με αυτή η λογική, κατά τον Μέγα Πατέρα της Εκκλησίας μας, μπορεί ν’ αντεπεξέλθει με σοφία στις θλίψεις και στα προβλήματα της ζωής. Αντιλαμβάνεται ότι ο χρόνος είναι ευκαιρία εσωτερικής καλλιέργειας και καιρός μετανοίας. Εξαγοράζει τον καιρό του, κατά την προτροπή του Αποστόλου Παύλου, μη αφήνοντας την κάθε στιγμή να χαθεί αναξιοποίητη για την προσωπική του βελτίωση που συνιστά την απαρχή για τη βελτίωση του κόσμου.

Η τρίτη παράμετρος του χρόνου, κατά τον Καππαδόκη Άγιο, σχετίζεται με την αιωνιότητα.

Ο χρόνος της παρούσης ζωής είναι σταγόνα στον ωκεανό μπροστά στο ατελεύτητο της αιωνιότητας. Κι, όμως, εμείς οι άνθρωποι αντιμετωπίζουμε το γεγονός εντελώς διαστρεβλωμένο. Δεν καταλαβαίνουμε ότι είμαστε «πάροικοι και παρεπίδημοι» στην γήινη πραγματικότητα, είμαστε περαστικοί, ανέστιοι διαβάτες που πορεύονται προς την πραγματικότητα της αιωνιότητας, γι’ αυτό και κάνουμε το παν για να χτίσουμε και να δημιουργήσουμε σ’ αυτή τη ζωή με τα καλύτερα υλικά, ξοδεύουμε τις δυνάμεις μας στα ευτελή και πεπερασμένα, αγνοώντας τις ανάγκες του έσω ανθρώπου που θα ζήσει αιώνια όταν το φθαρτό του σαρκίο πεθάνει. «Δεν είμεθα πλασμένοι για τη λίγη ζωή. Είμεθα πλασμένοι για την αιωνιότητα. Δεν είμεθα πλασμένοι για τη γη. Είμεθα πλασμένοι για τον ουρανό. Η γη είναι το φυτώριο. Κάποτε θα μεταφυτευτούμε από το φυτώριο στον κήπο του παραδείσου. Όσοι είναι πιστοί, όσοι έχουν το δένδρο της ζωής τους γεμάτο καρπούς, θα μεταφυτευτούν στον ουρανό. ‘Επειγόμεθα, λέγει ο Μέγας Βασίλειος, ίνα έγκαρποι και πλήρεις έργων αγαθών φυτευθέντες εν τω οίκω Κυρίου, εν ταις αυλαίς του Θεού ημών εξανθήσωμεν’» (Αρχιμ. Δανιήλ Αεράκης, «Άγιοι μόνον τότε;», σελ. 24).

Αυτή η αντίληψη του χρόνου προσφέρει σε όλους μας τη δυνατότητα και να τον απολαύσομε σε αυτή τη ζωή και να τον αξιοποιήσουμε στην προοπτική της άλλης. Απομένει σε εμάς η επιλογή – πρόκληση, η δυσκολότερη ίσως αυτής της ζωής. Καλή χρονιά! 


ECCLESIA

Πέμπτη 25 Δεκεμβρίου 2014

Αναστηλώνουν το κελί του «Άξιον Εστί»

ΤΟ ΤΑΜΑ ΔΥΟ ΜΟΝΑΧΩΝ

«Ανασταίνουν» το πιο ιστορικό κελί
του Αγίου Ορους

Δύο νεαροί μοναχοί αναστηλώνουν το ιστορικότερο κελί του Αγίου Oρους, το Aξιον Εστί, στην Καψάλα, μια περιοχή ανάμεσα στις Καρυές και τις Ιερές Μονές Παντοκράτορος και Σταυρονικήτα.


To κελί μέσα στο οποίο ακούστηκε για πρώτη φορά ο ύμνος Aξιον Εστί και εκεί φιλοξενήθηκε αρχικά η θαυματουργή εικόνα, που τώρα βρίσκεται ενθρονισμένη στον Ναό του Πρωτάτου, μέσα στα χρόνια ερειπώθηκε και έγινε ετοιμόρροπο.
Ενας 36χρονος πρώην παιδαγωγός από την Μανωλάδα, ο πατέρας Φιλούμενος, και ένας 34χρονος πρώην νοσηλευτής από το Αγρίνιο, ο πατέρας Λουκιανός, που έφτασαν εκεί από ένα μικρό μοναστήρι, αυτό του Τιμίου Προδρόμου στη Λιβαδειά, εκάρησαν μοναχοί πριν από έναν χρόνο στην Ιερά Μονή Παντοκράτορος και με προτροπή του ηγούμενου Γαβριήλ μετοίκησαν στο ιστορικό κελί του Αξιον Εστί, το οποίο? αναστηλώνουν, με βοήθεια ακόμη και μέσα από το Διαδίκτυο.
«Βρήκαμε εδώ το απάγκιο μας. Το σπίτι μας, το ησυχαστήριό μας. Με τη χάρη της Παναγίας και τη βοήθεια των πιστών και της Μονής Παντοκράτορος το φτιάχνουμε σιγά σιγά, με στόχο να γίνει κατοικήσιμο και φιλόξενο», λέει στο «Εθνος» ο π. Φιλούμενος.
«Ανασταίνουν» το πιο ιστορικό κελί του Αγίου Ορους
Με τη βοήθεια δύο δόκιμων μοναχών, καθάρισαν το παλιό μονοπάτι που για χρόνια δεν το χρησιμοποιούσε κανείς, ενώ με τα χέρια και με κουβάδες έβγαλαν τα νερά από τα θεμέλια και τα υπόγεια. Σοβάντισαν και έβαψαν δύο κελιά για να μπορούν να μένουν και έστησαν ένα σύστημα φωτοβολταϊκών για να μπορούν να έχουν ηλεκτρικό ρεύμα για τις στοιχειώδεις ανάγκες τους.
«Είμαστε εφτά μήνες εδώ και το κελί παίρνει ζωή. Οι άσχημες καιρικές συνθήκες μάς καθυστερούν λίγο, αλλά ελπίζουμε σύντομα να είναι αγνώριστος ο χώρος. Θέλουμε να ''αναστήσουμε'' 7-8 κελιά και 4 μικρότερα, λίγο παρακάτω, έτσι ώστε να μπορούμε να φιλοξενούμε κι άλλους μοναχούς και προσκυνητές», αναφέρει ο π. Φιλούμενος.
Με τα χέρια και με κουβάδες έβγαλαν οι μοναχοί τα νερά από τα θεμέλια και τα υπόγεια. Σοβάντισαν και έβαψαν δύο κελιά, ενώ στόχος τους είναι να αποκαταστήσουν άλλα δέκα
Με τα χέρια και με κουβάδες έβγαλαν οι μοναχοί τα νερά από τα θεμέλια και τα υπόγεια. Σοβάντισαν και έβαψαν δύο κελιά, ενώ στόχος τους είναι να αποκαταστήσουν άλλα δέκα
Σταδιακά οι χώροι καθαρίζονται, τα κουφώματα αλλάζουν, οι πόρτες γίνονται πιο ασφαλείς, οι τοίχοι βάφονται εσωτερικά και εξωτερικά, τα χόρτα απομακρύνονται από τις αυλές. Η εκκλησία που είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου φτιάχτηκε σχεδόν από την αρχή και όλες οι εικόνες συντηρήθηκαν.

Και ιστοσελίδα
Οι δύο μοναχοί σκέφτηκαν έναν πολύ έξυπνο τρόπο για να ενημερώσουν τον κόσμο και να κινητοποιήσουν τους πιστούς. Εφτιαξαν μια ιστοσελίδα, www.keliaxionesti.com, και μέσα σε αυτήν, σαν σε ημερολόγιο, καταγράφουν τις καθημερινές τους εργασίες, ενώ δίνουν και τον τραπεζικό λογαριασμό της Ιεράς Μονής Παντοκράτορος για όσους πιστούς και φίλους του Αγίου Ορους θέλουν να βοηθήσουν.

ΤΟ ΘΑΥΜΑ ΤΟΥ ΥΜΝΟΥ
Μια ιστορία 1.100 ετών
Το κελί Αξιον Εστί έχει μια ιστορία σχεδόν 1.100 χρόνιων, αφού ιδρύθηκε το 930 μ.Χ., ενώ καθοριστικό είναι το θαύμα που έγινε εκεί το 982 μ.Χ. Ενα χειμωνιάτικο βράδυ, άγνωστος μοναχός χτύπησε την πόρτα και ζήτησε καταφύγιο. Ο γέροντας και ο υποτακτικός του τον φιλοξένησαν, και τα μεσάνυχτα που σηκώθηκαν για να κάνουν την ακολουθία, ο μοναχός έψαλε τον ύμνο Αξιον Εστί. Ο γέροντας και ο υποτακτικός του τα έχασαν. Δεν τον είχαν ξανακούσει και ο μοναχός τούς ζήτησε χαρτί για να γράψει τον ύμνο. Δεν έβρισκαν όμως χαρτί και μελάνι και πήρε μια πλάκα από το δάπεδο του ναού πάνω στην οποία τα δάχτυλά του σκάλισαν σαν σε κερί τον ύμνο. «Είμαι ο αρχάγγελος Γαβριήλ. Και από δω και πέρα να ψάλλετε το Αξιον Εστί στην Παναγία», τους είπε, σύμφωνα με την παράδοση.

Πόλος έλξης
Λίγο μετά, με εντολή του Πατριάρχη Νικόλαου Β' του επονομαζόμενου Χρυσοβέργη, η εικόνα της Θεοτόκου που βρισκόταν στο κελί μεταφέρθηκε στο Ναό του Πρωτάτου και στο Αγιο Βήμα, όπου βρίσκεται μέχρι σήμερα. Το κελί ονομάστηκε από τότε Αξιον Εστί, ενώ η γύρω περιοχή ονομάστηκε «Κοιλάδα του Αδειν», από το ρήμα άδω (υμνώ, ψάλλω).
Εκτοτε το κελί ήταν σε συνεχή χρήση και μάλιστα συνέρρεαν σε αυτό μοναχοί από όλο τον κόσμο, Βούλγαροι, Ρουμάνοι, Τσέχοι, Ρώσοι -μάλιστα πριν από δύο χρόνια διεκδικήθηκε από Βούλγαρους εθνικιστές-, ενώ περιμετρικά υπήρχαν πάνω από 50 καλύβες. Με τα χρόνια όμως ερήμωσε, εμφανίστηκαν τα πρώτα προβλήματα στατικότητας, οι υποδομές του άρχισαν να καταρρέουν. Ο τελευταίος μοναχός, ο π. Ιωάννης, κοιμήθηκε πριν από πέντε χρόνια και τότε εγκαταλείφθηκε οριστικά. Ηδη όμως ήταν ετοιμόρροπο και η Μονή Παντοκράτορος το κλείδωσε και απαγόρευε την είσοδο για λόγους ασφαλείας.
Μέχρι που στις αρχές του χρόνου οι δύο μοναχοί εκδήλωσαν την επιθυμία να το ανοίξουν πάλι, να το κάνουν επισκέψιμο και να μείνουν σε αυτό για το υπόλοιπο της ζωής τους.

ΜΑΡΙΑ ΡΙΤΖΑΛΕΟΥ
ΕΘΝΟΣ

Σάββατο 20 Δεκεμβρίου 2014

ΟΙ ΚΑΤΑΒΑΣΙΕΣ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ



<> Ὁ Κανὼν τοῦ κυρίου Κοσμᾶ,
φέρων Ἀκροστιχίδα τήν δε·
Χριστὸς βροτωθείς, ἦν ὅπερ Θεὸς μένῃ.

<> ᾨδὴ α´. Ἦχος α´. Ὁ Εἱρμός.
Χριστὸς γεννᾶται· δοξάσατε. Χριστὸς ἐξ οὐρανῶν· ἀπαντήσατε. Χριστὸς ἐπὶ γῆς· ὑψώθητε. ᾌσατε τῷ Κυρίῳ πᾶσα ἡ γῆ, καὶ ἐν εὐφροσύνῃ, ἀνυμνήσατε λαοί· ὅτι δεδόξασται.
εύσαντα ἐκ παραβάσεως, Θεοῦ τὸν κατ᾿ εἰκόνα γενόμενον, ὅλον τῆς φθορᾶς ὑπάρξαντα, κρείττονος ἐπταικότα θείας ζωῆς, αὖθις ἀναπλάττει, ὁ σοφὸς Δημιουργός· ὅτι δεδόξασται.
δὼν ὁ Κτίστης ὀλλύμενον, τὸν ἄνθρωπον χερσὶν ὃν ἐποίησε, κλίνας οὐρανοὺς κατέρχεται· τοῦτον δὲ ἐκ Παρθένου, θείας ἁγνῆς, ὅλον οὐσιοῦται, ἀληθείᾳ σαρκωθείς· ὅτι δεδόξασται.
Σοφία Λόγος καὶ Δύναμις, Υἱὸς ὢν τοῦ Πατρὸς καὶ ἀπαύγασμα. Χριστὸς ὁ Θεὸς δυνάμεις λαθών, ὅσας ὑπερκοσμίους, ὅσας ἐν γῇ, καὶ ἐνανθρωπήσας, ἀνεκτήσατο ἡμᾶς· ὅτι δεδόξασται.

<> ᾨδὴ γ´. Ὁ Εἱρμός.
Τῷ πρὸ τῶν αἰώνων, ἐκ Πατρὸς γεννηθέντι ἀῤῥεύστως Υἱῷ, καὶ ἐπ᾿ ἐσχάτων ἐκ Παρθένου, σαρκωθέντι ἀσπόρως, Χριστῷ τῷ Θεῷ βοήσωμεν· Ὁ ἀνυψώσας τὸ κέρας ἡμῶν, ἅγιος εἶ Κύριε.
τῆς ἐπιπνοίας, μετασχὼν τῆς ἀμείνω Ἀδὰμ χοϊκός, καὶ πρὸς φθορὰν κατολισθήσας, γυναικείᾳ ἀπάτῃ, Χριστὸν γυναικὸς βοᾷ ἐξορῶν· Ὁ δι᾿ ἐμὲ κατ᾿ ἐμὲ γεγονώς, ἅγιος εἶ Κύριε.
Σύμμορφος πηλίνης, εὐτελοῦς διαρτίας Χριστὲ γεγονώς, καὶ μετοχῇ σαρκὸς τῆς χείρω, μεταδοὺς θείας φύτλης, βροτὸς πεφυκὼς καὶ μείνας Θεός, καὶ ἀνυψώσας τὸ κέρας ἡμῶν, ἅγιος εἶ Κύριε.
Βηθλεὲμ εὐφραίνου, Ἡγεμόνων Ἰούδα βασίλεια· τὸν Ἰσραὴλ γὰρ ὁ ποιμαίνων, Χερουβὶμ ὁ ἐπ᾿ ὤμων, ἐκ σοῦ προελθὼν Χριστὸς ἐμφανῶς, καὶ ἀνυψώσας τὸ κέρας ἡμῶν, πάντων ἐβασίλευσεν.

<> ᾨδὴ δ´. Ὁ Εἱρμός.
άβδος ἐκ τῆς ῥίζης Ἰεσσαί, καὶ ἄνθος ἐξ αὐτῆς Χριστέ, ἐκ τῆς Παρθένου ἀνεβλάστησας, ἐξ ὄρους ὁ αἰνετός, κατασκίου δασέος, ἦλθες σαρκωθεὶς ἐξ ἀπειράνδρου, ὁ ἄυλος καὶ Θεός. Δόξα τῇ δυνάμει σου Κύριε.
ν πάλαι προεῖπεν Ἰακώβ, ἐθνῶν ἀπεκδοχὴν Χριστέ, φυλῆς Ἰούδα ἐξανέτειλας, καὶ δύναμιν Δαμασκοῦ, Σαμαρείας σκῦλά τε, ἦλθες προνομεύσων πλάνην τρέπων, εἰς πίστιν θεοτερπῆ. Δόξα τῇ δυνάμει σου Κύριε.
Τοῦ μάντεως πάλαι Βαλαάμ, τῶν λόγων μυητὰς σοφούς, ἀστεροσκόπους χαρᾶς ἔπλησας, ἀστὴρ ἐκ τοῦ Ἰακώβ, ἀνατείλας Δέσποτα, Ἐθνῶν ἀπαρχὴν εἰσαγομένους· ἐδέξω δὲ προφανῶς, δῶρά σοι δεκτὰ προσκομίζοντας.
ς πόκῳ γαστρὶ Παρθενικῇ, κατέβης ὑετὸς Χριστέ, καὶ ὡς σταγόνες ἐν γῇ στάζουσαι· Αἰθίοπες καὶ Θαρσεῖς, καὶ Ἀράβων νῆσοί τε, Σαβᾶ Μήδων πάσης γῆς, κρατοῦντες προσέπεσόν σοι Σωτήρ. Δόξα τῇ δυνάμει σου Κύριε.

<> ᾨδὴ ε´. Ὁ Εἱρμός.
Θεὸς ὢν εἰρήνης, Πατὴρ οἰκτιρμῶν, τῆς μεγάλης Βουλῆς σου τὸν Ἄγγελον, εἰρήνην παρεχόμενον, ἀπέστειλας ἡμῖν· ὅθεν θεογνωσίας, πρὸς φῶς ὁδηγηθέντες, ἐκ νυκτὸς ὀρθρίζοντες, δοξολογοῦμέν σε Φιλάνθρωπε.
ν δούλοις τῷ Καίσαρος δόγματι, ἀπεγράφης πειθήσας, καὶ δούλους ἡμᾶς ἐχθροῦ καὶ ἁμαρτίας, ἠλευθέρωσας Χριστέ· ὅλον τὸ καθ᾿ ἡμᾶς δὲ πτωχεύσας, καὶ χοϊκὸν ἐξ αὐτῆς ἑνώσεως, καὶ κοινωνίας ἐθεούργησας.
δοὺ ἡ Παρθένος, ὡς πάλαι φησίν, ἐν γαστρὶ συλλαβοῦσα ἐκύησε, Θεὸν ἐνανθρωπήσαντα, καὶ μένει Παρθένος· δι᾿ ἧς καταλλαγέντες, Θεῷ οἱ ἁμαρτωλοί, Θεοτόκον κυρίως οὖσαν, ἐν πίστει ἀνυμνήσωμεν.

<> ᾨδὴ Ϛ´. Ὁ Εἱρμός.  
Σπλάγχνων Ἰωνᾶν, ἔμβρυον ἀπήμεσεν, ἐνάλιος θήρ, οἷον ἐδέξατο· τῇ Παρθένῳ δέ, ἐνοικήσας ὁ Λόγος καὶ σάρκα λαβών, διελήλυθε, φυλάξας ἀδιάφθορον· ἧς γάρ, οὐχ ὑπέστη ῥεύσεως, τὴν τεκοῦσαν κατέσχεν ἀπήμαντον.
λθε σαρκωθείς, Χριστὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν, γαστρὸς ὃν Πατήρ, πρὸ Ἑωσφόρου γεννᾷ· τὰς ἡνίας δέ, ὁ κρατῶν τῶν ἀχράντων Δυνάμεων, ἐν φάτνῃ, τῶν ἀλόγων ἀνακλίνεται· ῥάκει, σπαργανοῦται λύει δέ, πολυπλόκους σειρὰς παραπτώσεων.
Νέον ἐξ Ἀδάμ, παιδίον φυράματος, ἐτέχθη Υἱός, καὶ πιστοῖς δέδοται· τοῦ δὲ μέλλοντος οὗτός ἐστιν αἰῶνος, Πατὴρ καὶ Ἄρχων, καὶ καλεῖται, τῆς μεγάλης Βουλῆς Ἄγγελος· οὗτος, ἰσχυρὸς Θεός ἐστι, καὶ κρατῶν ἐξουσίᾳ τῆς κτίσεως.

<> ᾨδὴ ζ´. Ὁ Εἱρμός. 
Οἱ Παῖδες εὐσεβείᾳ συντραφέντες, δυσσεβοῦς προστάγματος καταφρονήσαντες, πυρὸς ἀπειλὴν οὐκ ἐπτοήθησαν, ἀλλ᾿ ἐν μέσῳ τῆς φλογὸς ἑστῶτες ἔψαλλον· Ὁ τῶν Πατέρων Θεὸς εὐλογητὸς εἶ.
Ποιμένες ἀγραυλοῦντες, ἐκπλαγοῦς φωτοφανείας ἔτυχον· δὸξα Κυρίου γὰρ αὐτοὺς περιέλαμψε καὶ Ἄγγελος, Ἀνυμνήσατε βοῶν, ὅτι ἐτέχθη Χριστός· ὁ τῶν Πατέρων Θεὸς εὐλογητὸς εἶ.
ξαίφνης σὺν τῷ λόγῳ τοῦ Ἀγγέλου, οὐρανῶν στρατεύματα, Δόξα ἐκραύγαζον Θεῷ, ἐν ὑψίστοις ἐπὶ γῆς εἰρήνη, ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία, Χριστὸς ἔλαμψεν· Ὁ τῶν Πατέρων Θεὸς εὐλογητὸς εἶ.
ῆμα τί τοῦτο; εἶπον οἱ Ποιμένες· διελθόντες ἴδωμεν τὸ γεγονός, θεῖον Χριστόν· Βηθλεὲμ καταλαβόντες δέ, σὺν τῇ τεκούσῃ προσεκύνουν ἀναμέλποντες· Ὁ τῶν Πατέρων Θεὸς εὐλογητὸς εἶ.

<> ᾨδὴ η´. Ὁ Εἱρμός.
Θαύματος ὑπερφυοῦς ἡ δροσοβόλος, ἐξεικόνισε κάμινος τύπον· οὐ γὰρ οὓς ἐδέξατο φλέγει νέους, ὡς οὐδὲ πῦρ τῆς Θεότητος, Παρθένου ἣν ὑπέδυ νηδύν· διὸ ἀνυμνοῦντες ἀναμέλψωμεν· Εὐλογείτω ἡ κτίσις πᾶσα τὸν Κύριον, καὶ ὑπερυψούτω, εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας.
λκει Βαβυλῶνος ἡ Θυγάτηρ παῖδας, δορυκτήτους Δαυῒδ ἐκ Σιών· ἐν αὐτῇ, δωροφόρους πέμπει δέ, Μάγους παῖδας, τὴν τοῦ Δαυῒδ θεοδόχον Θυγατέρα λιτανεύσοντας· διὸ ἀνυμνοῦντες ἀναμέλψωμεν· Εὐλογείτω ἡ κτίσις πᾶσα τὸν Κύριον, καὶ ὑπερυψούτω, εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας.
ργανα παρέκλινε τὸ πένθος ᾠδῆς· οὐ γὰρ ᾖδον ἐν νόθοις οἱ παῖδες Σιών. Βαβυλῶνος λύει δέ, πλάνην πᾶσαν καὶ μουσικῶν, ἁρμονίαν Βηθλεὲμ ἐξανατείλας Χριστός· διὸ ἀνυμνοῦντες ἀναμέλψωμεν· Εὐλογείτω ἡ κτίσις πᾶσα τὸν Κύριον, καὶ ὑπερυψούτω, εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας.
Σκῦλα Βαβυλὼν τῆς Βασιλίδος Σιών, καὶ δορύκτητον ὄλβον ἐδέξατο· θησαυροὺς Χριστὸς ἐν Σιὼν δὲ ταύτης, καὶ βασιλεῖς σὺν ἀστέρι ὁδηγῷ, ἀστροπολοῦντας ἕλκει· διὸ ἀνυμνοῦντες ἀναμέλψωμεν· Εὐλογείτω ἡ κτίσις πᾶσα τὸν Κύριον, καὶ ὑπερυψούτω, εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας.

<> ᾨδὴ θ´. Ὁ Εἱρμός. 
Μυστήριον ξένον, ὁρῶ καὶ παράδοξον! οὐρανὸν τὸ σπήλαιον· θρόνον Χερουβικόν, τὴν Παρθένον· τὴν φάτνην χωρίον· ἐν ᾧ ἀνεκλίθη ὁ ἀχώρητος, Χριστὸς ὁ Θεός· ὃν ἀνυμνοῦντες μεγαλύνομεν.
ξαίσιον δρόμον, ὁρῶντες οἱ Μάγοι, ἀσυνήθους νέου ἀστέρος ἀρτιφαοῦς, οὐρανίου ὑπερλάμποντος, Χριστὸν Βασιλέα ἐτεκμήραντο, ἐν γῇ γεννηθέντα Βηθλεέμ, εἰς σωτηρίαν ἡμῶν.
Νεηγενές, Μάγων λεγόντων, παιδίον Ἄναξ, οὗ ἀστὴρ ἐφάνη, ποῦ ἐστιν; εἰς γὰρ ἐκείνου προσκύνησιν ἥκομεν· μανεὶς ὁ Ἡρῴδης ἐταράττετο, Χριστὸν ἀνελεῖν, ὁ θεομάχος φρυαττόμενος.
κρίβωσε χρόνον, Ἡρῴδης ἀστέρος, οὗ ταῖς ἡγεσίαις οἱ Μάγοι ἐν Βηθλεέμ, προσκυνοῦσι Χριστῷ σὺν δώροις· ὑφ᾿ οὗ πρὸς Πατρίδα ὁδηγούμενοι, δεινὸν παιδοκτόνον, ἐγκατέλιπον παιζόμενον.

Οι καταβασίες του Κανόνα των Χριστουγέννων.
Ποίημα του Αγίου Κοσμά.
Ψάλλει η Ελληνική Βυζαντινή Χορωδία.


Πηγή: Νεκτάριος



Κοσμάς, ο επονομαζόμενος και Μελωδός, μοναχός, ποιητής, Μαϊουμά, Ξένος, Ικέτης, Ιεροσολυμίτης, Αγιοπολίτης ή Ασύγκριτος ήταν μοναχός που έζησε τον 8ο αιώνα. Ήταν δάσκαλος του Ιωάννη Δαμασκηνού, διαπρεπής επίσκοπος και ασματογράφος της Ορθόδοξης Εκκλησίας.

Καταγόταν από την Καλαβρία της Κάτω Ιταλίας. Γεννήθηκε περί το 685. Σε μικρή ηλικία έμεινε ορφανός και υιοθετήθηκε και ανατράφηκε στην Κωνσταντινούπολη από τον Σέργιο Μανσούρ, τον πατέρα του Ιωάννη Δαμασκηνού, ο οποίος ήταν «υπουργός» οικονομικών του χαλίφη των Αράβων. Διαπαιδαγωγήθηκε από τον λόγιο Καλαβρό μοναχό Κοσμά Ξένο ή Ικέτη.
Μαζί με τον Ιωάννη Δαμασκηνό εγκαταβίωσε από το 726 στην περιώνυμη μονή του Αγίου Σάββα των Ιεροσολύμων, μελετώντας μαζί του στην πλούσια βιβλιοθήκη της Μονής. Γυρνώντας στην πατρίδα του έγινε μοναχός και κατόπιν χειροτονήθηκε ιερέας. Πηγαίνοντας στα Ιεροσόλυμα, συνελήφθη αιχμάλωτος και μεταφέρθηκε στη Δαμασκό της Συρίας. Εκεί τον συνάντησε ο πατέρας του Ιωάννη του Δαμασκηνού, Σέργιος, ο οποίος είχε κάποιο πολιτικό αξίωμα στο κράτος των Σαρακηνών.
Μαθαίνοντας ότι ο αιχμάλωτος από την Καλαβρία ήταν άνθρωπος μορφωμένος και με ήθος, προσπάθησε και κατάφερε να τον πάρει στην υπηρεσία του. Του ανέθεσε να διδάξει τον γιο του Ιωάννη τον Δαμασκηνό και τον θετό γιο του, Κοσμά τον Μελωδό, αργότερα επίσκοπο Μαϊουμά. Συμπαραστάθηκε δε αυτόν στον αγώνα του κατά των εικονομάχων. Το 743 (κατ' άλλη άποψη το 735) εξελέγη επίσκοπος Μαϊουμά της Φοινίκης (επίνειο της Γάζας, η αρχαία Ανθηδών). Εκεί πέθανε περί το 740 ή 750-752. Η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη του στις 14 Οκτωβρίου.

Ο Κοσμάς συνέθεσε πλήθος θαυμάσιων ύμνων, το σύνολο σχεδόν των οποίων ενσωματώθηκε στα λειτουργικά βιβλία της Ορθόδοξης Εκκλησίας και ψέλνονται μέχρι σήμερα. Κάποιοι μελετητές θεωρούν ότι μερικοί από του ύμνους αυτούς είναι δημιουργήματα του δασκάλου του, Κοσμά του Ξένου, και εσφαλμένα αποδίδονται σε αυτόν. Μερικοί από τους γνωστότερους ύμνους που συνέθεσε είναι:
  • Χριστὸς γεννᾶται δοξάσατε, Χριστούγεννα
  • Βυθοῦ ἀνεκάλυψε πυθμένα, Θεοφάνεια
  • Κύματι θαλάσσης, Μεγάλο Σάββατο

Τρίτη 16 Δεκεμβρίου 2014

Ο Ύμνος που έγινε εικόνα: «Τί σοι προσενέγκωμεν Χριστέ...»

Τοιχογραφία του 16ου αιώνα.
Καθολικό της Ιεράς Μονής Δοχειαρίου (Άγιον Όρος)
Επιμέλεια Σοφία Ντρέκου
Ιδιόμελον Εσπερινού Χριστουγέννων (ήχος β')

«Τί σοι προσενέγκωμεν Χριστέ, ὅτι ὤφθης ἐπὶ γῆς τς ἄνθρωπος δι' ἡμᾶς; ἕκαστον γὰρ τῶν ὑπὸ σοῦ γενομένων κτισμάτων, τὴν εὐχαριστίαν σοι προσάγει· οἱ Ἄγγελοι τὸν ὕμνον, οἱ οὐρανοὶ τὸν Ἀστέρα, οἱ Μάγοι τὰ δῶρα, οἱ Ποιμένες τὸ θαῦμα, ἡ γῆ τὸ σπήλαιον, ἡ ἔρημος τὴν φάτνην· ἡμεῖς δὲ Μητέρα Παρθένον· ὁ πρὸ αἰώνων Θεὸς ἐλέησον ἡμᾶς.»

Μετάφραση
Τι να σου προσφέρουμε Χριστέ, που φανερώθηκες επάνω στη γη ως άνθρωπος για εμάς; γιατί το κάθε κτίσμα που δημιούργησες σου προσφέρει την ευχαριστία του· οι Αγγελοι τον ύμνο, οι ουρανοί τον Αστέρα, οι Μάγοι τα δώρα, οι Βοσκοί το θαύμα, η γη το σπήλαιο, η έρημος την φάτνη· και εμείς την Παρθένο Μητέρα· ο πρό αιώνων Θεός ελέησε μας.

Ποιητική - λαϊκή απόδοση
Από
αγγέλων στόματα
το «Δόξα εν Υψίστοις»
ακούγεται στον ουρανό
γιορτάζει όλ’ η φύση.

Βοσκοί αθώοι και απλοί
πρώτοι αυτοί μαθαίνουν
την του Σωτήρος Γέννηση
την δόξα της Παρθένου.

Σμύρνα, χρυσό και λίβανο
οι Μάγοι του προσφέρουν
σαν άρχοντα τον προσκυνούν
σαν Θεό τον λατρεύουν.

Το σπήλαιο προσφέρει η γη
για να φιλοξενήσει
τον Κύριο των ουρανών
τον πλαστουργό της κτίσης.

Το μαύρο πέπλο της νυχτιάς
η έρημος προσφέρει
σ’ εκείνον που απ’ τον ουρανό
ήρθε το φως να φέρει.

Έτσι εδιάλεξ’ ο Χριστός
στη γη για να κατέβει
το πρόβατο τ’ απολωλός
να ψάξει και να εύρει!

Αρχιμ. Γεράσιμος Φραγκουλάκης
Αννόβερο Γερμανίας (
Θεολόγος.gr)

٠•●.ஜ۩✟۩ஜ.●•٠
 

 Αέναη επΑνάσταση

Τρίτη 2 Δεκεμβρίου 2014

Ο άγιος της πλατείας Ομονοίας
Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης


1906 – 02/12/1991
....................................
Το 1940 διορίστηκε εφημέριος στην Πολυκλινική Αθηνών, στην οδό Σωκράτους, κοντά στην πλατεία Ομονοίας.
Σ΄ αυτή τη θέση παρέμεινε 33 χρόνια, εξομολογώντας τους ασθενείς και άλλους, προσευχόμενος, συμβουλεύοντας και όχι λίγες φορές θεραπεύοντας με την προσευχή και τη Χάρη του Θεού ασθενείς που ζητούσαν τη βοήθεια του.
Παρ΄ όλον δε ότι έκρυβε επιμελώς τα χαρίσματα του, είχε γίνει γνωστός σε κάποιον σχετικώς περιορισμένο αριθμό πιστών που σιγά-σιγά μεγάλωνε.
 
Το 1950 νοίκιασε το εγκαταλελειμμένο μοναστηράκι του Αγίου Νικολάου Καλλισίων στην Πεντέλη και μέχρι το 1978 καλλιεργούσε την περιοχή του.
 
Το 1979 εγκατεστάθηκε στο Μήλεσι Αττικής, κοντά στον Ωρωπό, όπου άρχισε, αφού έλαβε τις νόμιμες άδειες, να κτίζει το Ησυχαστήριο της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος. Σ΄ αυτό δεχόταν επισκέπτες κάθε κατηγορίας και τηλεφωνήματα από όλα τα μέρη του κόσμου, για διάφορα προβλήματα και συμβούλευε, ευχόταν, εξομολογούσε και θεράπευε τις ψυχές και πολλές φορές και τα σώματα των ανθρώπων.
 
Τον Ιούνιο του 1991, προαισθανόμενος το τέλος του, και μή θέλοντας να κηδευθεί με τιμές, αναχώρησε για το καλύβι του Αγίου Γεωργίου στα Καυσοκαλύβια του Αγίου Όρους, όπου είχε καρεί μοναχός πριν από περίπου 70 χρόνια και στις 4:31΄ το πρωΐ της 2-12-1991 παρέδωσε το πνεύμα στον Κύριο, που τόσο αγάπησε στη ζωή του.
Εκεί ετάφη σε έναν απλό καλογερικό τάφο με την παρουσία μόνο των συμμοναστών του, διότι είχε παραγγείλει από μεγάλη ταπείνωση να αναγγελθεί η κοίμησή του μόνον μετά την ταφή του. Τώρα σ΄ αυτόν τον τάφο αναπαύεται άλλος μοναχός, τα δε λείψανα του Γέροντος Πορφυρίου κατ΄ εντολήν του προς τους υποτακτικούς του, έχουν αποκρύβει σε απρόσιτο μέρος.
 
περισσότερα εδώ: gerontesmas